De Indonesische keuken kent vele groenteschotels met gekookte of geblancheerde groenten, die zowel als hoofd-en bijgerecht worden geserveerd.
Een heerlijke pindasaus maakt deel uit van deze groenteschotel, maar het zorgt er ook voor dat deze schotels sterk op elkaar lijken.

De bekendste groenteschotels met gekookte of geblancheerde groenten zijn: GADO-GADO, LOTÈK, PETJIL en KARÈDOK. Ondanks dat elke groenteschotel zijn eigen specifieke ingrediënten, bereidingswijze en pindasaus heeft, lijken ze veel op elkaar en worden ook vaak met elkaar verwisseld.

In dit artikeltje ga ik het verschil proberen uit te leggen tussen lotèk en gado-gado. Waarom? Omdat ik ooit op een pasar malam blij verrast was lotèk op de menukaart te zien, dit verwachtingsvol bestelde, waarna ik een groentegerecht voorgeschoteld kreeg, dat in mijn beleving gewoon gado-gado was! Dus … wat is nou het verschil tussen beide groentegerechten?

FEITJES OVER LOTÈK

Lotèk wordt ook wel het ‘broertje’ van de gado-gado genoemd en volgens enkelen komt deze groenteschotel oorspronkelijk uit Oost-Java. Nadat ik wat info had opgezocht op verschillende (Indische)  foodsites, was men het er wel over eens dat alle willekeurige groenten voor dit gerecht gebruikt kan worden. Net als bij de gado-gado trouwens….

Toch … na het bekijken van verschillende YouTube filmpjes van Indonesische foodvloggers, blijkt ‘kangkung’  waterspinazie wel hèt hoofdbestanddeel te zijn. Niet zo vreemd, aangezien dit in Indonesië overal aan de kant van de weg groeit. In Nederland wordt deze groente vervangen door spinazie, een prima keuze.

De bereiding van lotèk is eenvoudig en neemt weinig tijd in beslag. Vandaar dat dit gerecht in vrijwel alle ‘warungs’  eetstalletjes langs de kant van de weg verkrijgbaar is. Eerst wordt de pindasaus klaargemaakt. Deze saus wordt in een grote ‘cobèk’  vijzel bereid, de pinda’s en de verse kruiden worden hierin met de ‘ulekan’ stamper fijngewreven. Hierna wordt de geblancheerde of licht gekookte groenten, zoals de ‘kangkung’ , ‘kacang panjang’  kousenband, kool, komkommer en zelfs fijngesneden wortel door deze pindasaus geroerd en zo als portie geserveerd en verkocht. Dit in tegenstelling tot de gado-gado, waarbij de pindasaus over de groenten word gegoten.

FEITJES OVER GADO-GADO

In tegenstelling tot lotèk dat in Nederland niet altijd verkrijgbaar is, is gado-gado reeds ingeburgerd in de Nederlandse keuken.

Hoewel het gerecht oorspronkelijk uit West-Java komt, wordt het overal in Indonesië gegeten. Waarbij natuurlijk elke streek zijn eigen variant heeft…..
‘Gado’ betekent letterlijk mix, mengsel; ‘gado-gado’ is het meervoud en betekent dus mengsels. Het gerecht bestaat uit een mengsel van diverse groenten, tempéh en/of tahu, gekookte eieren en ‘longtong’ kleefrijst;  een pindasaus dressing waarin ‘santen’ cocos verwerkt wordt, maakt dit gerecht af. Ook kun je schijfjes gekookte aardappel toevoegen.

Gado-gado is een populair gerecht, ook uitermate geschikt voor vegetariërs.
“In 2018, gado-gado is promoted as one of 5 national dishes of Indonesia” …. aldus Wikipedia.

CONCLUSIE

– De basis van lotèk is groenten.
– Gado-gado is een mengsel van groenten, gegarneerd met tahu en/of tempéh, gekookt ei, eventueel schijfjes gekookte aardappel, krupuk en afgetopt met gebakken uitjes.……………………………………………………………………………………………………

– Bij lotèk wordt de saus vooraf door de groenten gemengd en gehusseld.
– Bij gado-gado wordt de pindasaus over de groenten gegoten of het wordt apart geserveerd.……………………………………………………………………………………

– Bij lotèk hoort een zuurtje door de saus (limoen of asem, zie onderstaand recept).
– Bij gado-gado wordt santen gebruikt (optioneel), waardoor de saus zoetig smaakt.……………………………………………………………………………………………………

– Lotèk komt oorspronkelijk uit Oost-Java.
– Gado-gado komt oorspronkelijk uit West-Java.……………………………………………………………………………………………………

Het zijn geen schokkende verschillen, maar leuke Indo-weetjes! We gaan aan de slag!

LOTEK (voor 3-4 personen)

Benodigdheden:

• Eigenlijk alle beschikbare groenten, ik gebruikte ¼ spitskool, 250 gr spinazie, 250 gr taugé en 300 gr sperziebonen
• handjevol doppinda’s of ongezouten pinda’s
• 1 el pindakaas , helaas niet op de foto
• 1 teentje knoflook
• 2 djeruk purutblaadjes/limoenblad
• 2 el gula djawa
• 2 tl asem
• ½ tl trassi
• 1½ tl kencur
• 1 lomboh of meer, je kunt het zo pedis maken als je zelf wilt
• wat zout
• 3 el gekookt water

  

Bereidingswijze:

1. Maak de groenten schoon en blancheer/kook ze licht. Laat goed uitlekken en afkoelen.
2. Wrijf de lomboh, de gepelde doppinda’s, de knoflook, de trassi en de djeruk purutblaadjes in een cobèk fijn tot een pasta of maal ze fijn in een keukenmachine.

   

3. Meng in een kom het gekookte water, de pindakaas, de asem, kencur, het zout en de gula djawa totdat alle kruiden goed opgelost zijn. De gula djawa zorgt ervoor, dat het sausje donker kleurt. Voeg hierna het kruidenpapje toe en roer goed door.

4. Meng de saus door de groenten en hussel dit goed door elkaar. Serveer dit mooi op een schaal. Lotèk kun je koud of lauwwarm eten Lekker met rijst of lontong!

Selamat makan!

Tip: Je kunt de doppinda’s ook vervangen door cashewnoten voor meer smaak!